جلسه سوم : هارد دیسک (RAID)

اصطلاح RAID که بیانگر Redundant Array of Inexpensive Disks است، در سال ۱۹۸۷ توسط سه دانشمند در عرصه کامپیوتر با نام های دیوید پترسون و رندی کتز و گارث آلن گیبسون، مطرح شد. ایده این سه نوآور در مقاله‌ای که در سال ۱۹۸۸ برای بنیاد SIGMOD تهیه کردند این بود که با داشتن آرایه‌ای از دیسک های ارزان قیمت، می‌توان به کارایی دیسک هایHigh Level  دست یافت. با استفاده از افزونگی یا Redundancy ، آرایه رید از یک تک دیسک، قابل اطمینان‌تر است. برای اولین بار، این مقاله نامی بر مفهوم استفاده از دیسک افزونه  نهاد که قبلا هم توسط افراد دیگر مطرح شده بود.

RAID مخفف و برگرفته از عبارت Redundant Array of Independent Disks و به معنای آرایه‌ای افزونه از دیسک‌های مستقل و مجزا است. RAID در واقع تکنولوژی مجازی سازی ذخیره دیتا است. عملکرد رید چگونه است؟ در رید، چند هارد درایو فیزیکی با هم ترکیب می‌شوند و یک یا چند واحد لاجیکال و منطقی ایجاد می‌کنند. جمله ساده تر تعریف رید این می‌شود که داده و اطلاعات را بین چند هاردی که با هم رید بسته شده‌اند توزیع کنیم که البته سیستم عامل‌، این هاردهای RAID شده را به عنوان یک هارد واحد شناسایی خواهد کرد.

پس RAID یعنی روشی برای گروه بندی درایوهای فیزیکی مجزا در یک درایو بزرگتر که در مجموع RAID نامیده می‌شود. در این شرایط، سرور می‌تواند همزمان بین چندین درایو، خواندن و نوشتن را انجام دهد و کارایی در درایوهای رید شده بهتر است. پس از معرفی RAID Controller و بررسی انواع رید به این می‌پردازیم که RAID و ریدبندی هارد چه مزایا و چه معایبی دارد. و در نهایت آینده  RAID چیست.

رید کنترلر دستگاهی است که برای مدیریت هارد درایوها در آرایه ذخیره سازی استفاد می‌شود. در واقع لایه انتزاعی بین سیستم عامل و دیسک های فیزیکی است که گروه دیسک ها را به صورت واحدهای لاجیکال نمایش می‌دهد. کنترلر RAID برای بهبود کارایی استفاده می‌شود و در هنگام رخداد خرابی، از دیتا و اطلاعات محافظت می‌کند.

رید کنترلر می‌تواند هم مبنای سخت افزاری داشته باشد و هم مبنای نرم افزازی. در رید مبتنی بر سخت افزار، کنترلر فیزیکی مدیریت آرایه را انجام می‌دهد. این رید کنترلر فیزیکی حتی می‌تواند روی مادربورد سرور هم قرار گرفته باشد. کنترلر می‌تواند از فرمت های SATA و SCSI پشتیبانی کند.

در رید مبتنی بر نرم افزار، کنترلر می‌تواند از منابع سیستم سخت افزاری مانند CPU و رم استفاده کند. عملکرد رید مبتنی بر نرم افزار همانند رید مبتنی بر سخت افزار است اما کارایی و سرعت کمتری دارد و ممکن است روی کارایی دیگر اپلیکیشن های سرور هم تاثیر گذارد.

رید مبتنی بر درایور یا  Firmware، هم راه دیگری است. چیپ کنترلر رید مبتنی بر درایور یا Firmware، روی مادربورد قرار دارد و همانند رید نرم افزاری از CPU استفاده می‌کند. با فریمور، سیستم رید فقط در آغاز پروسه بوت اجرا می‌شود. هر بار که سیستم عامل لود می‌شود درایور کنترلر کار رید را انجام می‌دهد. کنترلر رید مبتنی بر درایور یا  Firmware، گران نیست اما روی سی پی یو تاثیرگذار است. نام های دیگر این مدل رید
Hardware-Assisted Software RAID و Hybrid Model RAID و Fake RAID است.

نکته مهم این است که تمام آرایه‌های ذخیره سازی یا برندهای مختلف کارت  RAID Controller، از تمام انواع RAID پشتیبانی نمی‌کنند. قبل از خرید سیستم ذخیره سازی و کنترلر رید، باید نیازهای سازمان تان را در زمینه حفاظت از داده، ریکاوری و بازیابی، و کارایی اپلیکیشن ها مشخص کنید. حتی استفاده از مشاوران خوب و ماهر در این زمینه پیشنهاد می‌شود.

• انواع و سطوح مختلف RAID و ویژگی های آنها

برای توزیع داده روی هارد دیسک ها چندین روش وجود دارد که هر یک افزونگی و کارایی خاص خودش را دارد. شما بر اساس سطح نیازتان به کارایی و Redundancy، سطح رید یا RAID Level ای که مناسبتان است را انتخاب و پیاده سازی کنید. انواع رید که سطوح مختلف RAID را به وجود می‌آورند تفاوت هایی دارند که به دلیل ویژگی هایی است که هر نوع رید دارد. در ادامه این ویژگی ها را معرفی می کنیم:

1. تحمل پذیری خطا یا Fault Tolerance : در صورت بروز خطا در یک یا چند هارد، چقدر مقاومت انجام می‌شود و اطلاعات از بین نمی‌رود یعنی اگر هارد یا هاردهایی Fail و خراب شدند، فقدان داده یا Data Loss نداریم.
2. کارایی یا Performance : در قسمت مزایای ایجاد RAID و ریدبندی توضیح داده شده است.
3. ظرفیت یا Capacity : تعداد هارد دیسک هایی که در RAID ترکیب می‌شوند و نوع اتصال آنها به هم در رید، باعث می‌شود ظرفیت های مختلفی ارایه شود.

به طور کلی سه دسته مختلف برای سطوح رید تعریف شد که به صورت زیر است:

1. Standard RAID
2. Nested RAID
3. Nonstandard RAID

• انواع RAID استاندارد یا Standard RAID Levels

مرجع اصلی که RAID را معرفی کرده است هفت سطح مختلف RAID را در نظر گرفته که از RAID 0 تا RAID 6 را شامل می‌شود. پس عددی که بعد از کلمه RAID می‌آید بیانگر نسخه و نوع رید است.

• RAID 0 :

RAID 0 دارای پیکربندی Striping یا نواری است به همین دلیل به نام Striping یا نواری نیز شناخته می‌شود. بهترین کارایی را دارد، افزونگی دیتا ندارد و Fault Tolerance هم ندارد و ضریب خطای آن صفر است. برای تنظیم این نوع RAID به حداقل ۲ هارددیسک نیاز است. در بین تمام RAID ها سریع‌ترین نوع محسوب می‌شود.همچنین اطلاعات را به قسمت‌های مساوی به نام Stripe یا Chunk (نواری و قطعه قطعه) تقسیم کرده و هر قسمت را روی یک هارد ذخیره می‌کند یعنی بین مجموعه هاردهای موجود در آرایه توزیع و ذخیره می‌کند که این دستگاه‌ها می‌تواند SSD یا هارددیسک های آرایه رید باشد.

برخی از مزایای RAID 0 :

1. مهم‌ترین مزیت RAID 0 و Disk Stirping افزایش کارایی است. مثلا استرایپ کردن داده روی سه عدد دیسک، نسبت به حالت تک دیسک، پهنای باند را سه برابر می‌کند. اگر عملیات ورودی و خروجی هر دیسک در ثانیه، ۲۰۰ باشد، Disk Stirping  آن را به ۶۰۰ IOPS می‌رساند.
2. چون در تکنیک  Striping، داده روی چند هارد فیزیکی ذخیره می‌شود، چند دیسک به محتوای فایل دسترسی دارند پس خواندن ها و نوشتن ها بسیار سریع انجام می‌شود. زیرا باعث می‌شود همزمان چندین هد کار کند و در نتیجه کارایی افزایش می‌یابد.
3. همچنین RAID 0 بر خلاف ریدهای دیگر، پریتی ندارد پس تکنیک نواری بدون پریتی به معنای نداشتن افزونگی و Fault Tolerance است. پس اگر هاردی خراب شود، تمام دیتا های آن هارد از بین می‌رود.
4. پیاده سازی RAID 0 بسیار آسان است و تمام کنترلرهای سخت افزاری از آن پشتیبانی می‌کنند.
5. ارزان ترین نوع رید، RAID 0  است.

معایت RAID 0 :

1. نداشتن پریتی باعث می‌شود از تمام فضای دیسک بتوانیم استفاده کنیم.
2. نداشتن Redundancy : پس در صورتی که یک درایو فیزیکی در مجموعه دیسک های استرایپ شده خراب شود، فقدان داده یا Data Loss در Striped Unit رخ می‌دهد. به همین ترتیب، تمام داده ذخیره شده روی هارد دیسک های استرایپ شده از بین می‌رود. پس اصلا گزینه مناسبی برای کارهای حساس و مهم و Mission-Critical  نیست.
3. Resiliency  پایین

کاربرد RAID 0  :

با توجه به آنچه گفتیم، RAID 0  برای ذخیره داده‌هایی که حساس و مهم نیستند و سرعت بالا در خواندن و نوشتن نیاز دارند، مناسب است مثل
Live Streaming Videoو ادیت ویدئو که کارایی و سرعت مطرح است.

• RAID 1 :

RAID 1 دارای پیکربندی Mirroring است و Striping  ندارد به همین دلیل به نام Mirror یا آینه‌ای نیز شناخته می‌شود. حداقل دو هارد دیسک لازم دارد تا Duplicate دیتا را فراهم کند. کارایی خواندن بالاست زیرا از هر دو دیسک همزمان می‌تواند بخواند. کارایی نوشتن همانند نوشتن روی یک هارد دیسک است ولی توجه دارید که نوشتن دو بار و روی دو دیسک انجام می‌شود و در نتیجه کارایی نوشتن از کارایی خواندن پایین تر است.

RAID 1 حداقل به ۲ هارددیسک برای راه‌اندازی نیاز دارد و تعداد هارددیسک‌ها باید زوج باشد. در این مدل، ثبت اطلاعات روی هر دو دیسک انجام می‌شود بدین گونه که دیتا روی یک هارددیسک ذخیره می‌شود و سپس همان دیتا روی هارددیسک دیگری نوشته می‌شود. به عنوان مثال اگر ۴ هارددیسک را با این روش RAID کنیم، دو هارددیسک، کپی دیتای دو هارددیسک دیگر می‌شود. .RAID 1را در SSD ها هم می‌توان استفاده کرد.

مزایا و معایب RAID 1 :

1. داشتن ریداندنسی از مزایای RAID 1 است. این مدل ذخیره‌ سازی دیتا باعث می‌شود اگر نصف تعداد هارددیسک‌ها از بین برود سیستم بدون وقفه بتواند کار سرویس‌دهی خود را انجام دهد. ولی ایراد آن این است که نصف فضای مفید ذخیره‌سازی را از دست خواهیم داد. در واقع روشی گران‌قیمت است و تعداد معدودی سازمان های انترپرایزی و یزرگ از آن استفاده می‌کنند. فضای مفید برای ذخیره دیتا در RAID 1 از RAID 5 و RAID 6 کمتر است. اما سرعت ریکاوری در RAID 5 و RAID 6 از RAID 1 است.
2. از مزایای RAID 1 فراهم شدن سناریوهای Disaster Recovery است زیرا برای اپلیکیشن‌های Mission Critical، بلافاصله بکاپ را فراهم می‌کند. پس در صورت خرابی یک هارد، اپلیکیشن ها و سیستم عامل به نسخه بکاپ، ریپلیکیت (Replicate)  می‌شوند.
3. خواندن همزمان از تمام درایوها سرعت را بی نهایت افزایش می‌دهد.
4. دسترس پذیری بالا و سرعت ریکاوری بالا از مزایای RAID 1 است.
5. شباهت RAID 0 و RAID 1 در این است که کارایی در هر دو بالاست اما سرعت خواندن و نوشتن در RAID 1 به پای RAID 0 نمی‌رسد.
6. مهم ترین عیب RAID 1 این است که نیمی از فضای ذخیره سازی را از دست می‌دهیم.

کاربرد RAID 1 :

کاربرد RAID 1 در محیط‌هایی است که به کارایی بالا و دسترس پذیری بالا نیاز است مانند اپلیکیشن‌های Transactional و سیستم عامل ها و ایمیل ها. RAID 1 همچنین در اپلیکیشن هایی که خواندن بسیار سریعی لازم دارند مناسب است. اگر درایوهای اصلی آرایه خراب شود، ترافیک به درایوهای ثانویه یا میرور شده و بکاپ شده سوییچ می‌کند. یکی دیگر از کاربردهای RAID 1 استفاده در آرشیو داده است یعنی جایی که از دست رفتن اطلاعات، غیرقابل قبول است.

• RAID 2 :

RAID 2 دارای پیکربندی Striping است و برخی دیسک ها اطلاعات ECC یا Error Checking and Correcting را ذخیره می‌کنند.  یعنی برای تامین امنیت داده از ECC استفاده می‌کند. همچنین از Hamming code parity  استفاده می‌کند که فرم خطی از کد اصلاح خطاست.

کارایی و انعطاف پذیری و کارایی و قابلیت اطمینان آن از RAID 5 و RAID 6 کمتر است.RAID 2  هیچ مزیتی نسبت به RAID 3 ندارد و چون امروزه کدهای اصلاح خطا در هارد درایوها از کد همینگ استفاده می‌کنند، استفاده از RAID 2 منسوخ شده است.

• RAID 3 :

RAID 3 به جای استفاده از Striping از پریتی استفاده می‌کند و یک هارد دیسک را به ذخیره اطلاعات پریتی اختصاص می‌دهد. چون اطلاعات پریتی روی دیسک جداگانه قرار می‌گیرد، تسک هایی با تعدادی زیادی درخواست دیتای کوچک به خوبی انجام نمی‌شود. در عوض برای اپلیکیشن‌هایی که انتقال دیتای طولانی و تناوبی (Sequential) دارند، انتخاب بهتری است. RAID 3 در Streaming Media و ادیت ویدئو و گرافیک بسیار مناسب است.

اطلاعات ECC یه صورت تعبیه شده است تا خطاها را تشخیص دهد. فرآیند دیتا ریکاوری با محاسبه اطلاعات ثبت شده روی دیگر درایوها انجام می‌شود. عملیات I/O همزمان روی همه درایوها انجام می‌شود و RAID 3 نمی‌تواند I/O را به صورت Overlap و هم پوشی انجام دهد و دقیقا به همین دلیل برای سیستم‌های تک کاربره که اپلیکیشن هایی با رکوردهای بلند دارند مناسب است.

RAID 3 مشابه RAID 5 است اما بلاک روی هاردها توزیع می‌شود و پریتی روی یک هارد قرار می‌گیرد و توزیع نمی‌شود.
Random Write Performance بسیار پایین است ولی Random Read Performance  وضعیت بهتری دارد.

• RAID 4 :

مشابه RAID 3 از استرایپ داده استفاده می‌کند و مشابه RAID 5 است ولی به جای استفاده از Distributed Parity از Dedicated Parity  استفاده می‌کند. پس RAID 4 از دیسک پریتی و  Block-Level Striping بین چند دیسک استفاده می‌کند. چون دیتا در RAID 4 نواری شده‌اند، رکوردها می‌توانند از هر دیسکی خوانده شوند اما موقع نوشتن، نیاز به Distributed Parity  است در نتیجه گلوگاهی در کارایی نوشتن
(Random Write Performance) وجود دارد.

RAID 4 از نوارهای بزرگ استفاده می‌کند یعنی کاربر می‌تواند رکوردهایی را از هر درایو بخواند. برای عملیات خواندن، Overlap  انجام می‌شود ولی در عملیان نوشتن چون باید درایو پریتی آپدیت شود، I/O Overlapping  امکان‌پذیر نیست. استفاده از RAID 4 دیگر رایج نیست.

• RAID 5 :

RAID 5 دارای پیکربندی Parity Block-Level Striping است یعنی داده را استرایپ می‌کند و پریتی را هم بین تمام هاردها توزیع می‌کند پس دیسک جداگانه برای پریتی نداریم. اطلاعات پریتی در هر درایو به صورت نوار در می‌آید و به همین خاطر اگر حتی یک درایو Fail شود، آرایهRIAD به کار خود ادامه می‌دهد. معماری RAID 5 به گونه‌ای است که عملیات خواندن و نوشتن از چند درایو ممکن است که در مقایسه با حالتی که فقط از یک درایو انجام می‌شود، کارایی بهتری ارایه می‌دهد. اما این کارایی در RAID 5  به پای کارایی در RAID 0 نخواهد رسید. سرعت خواندن و نوشتن در
۵ RAID  نسبت به RAID 0  پایین‌تر و نسبت به RAID 1 بالاتر است.

برای پیاده سازی RIAD 5 حداقل به ۳ دیسک نیاز است اما اغلب برای کارایی بیشتر، توصیه می‌شود حداقل ۵ دیسک استفاده شود. اطلاعات، روی دو هارددیسک اول و دوم ذخیره می‌شود و سپس محاسباتی روی دیتا انجام داده و با نام بیت افزونه یا Parity آن را روی هارد سوم ذخیره می‌کند. در دفعات بعدی Parity را روی هارددیسک‌ها می‌چرخاند. در این نوع RAID  حدودا فضای یک هارددیسک را از دست می‌دهیم و چنانچه یک هارددیسک به هر دلیلی دچار مشکل شود، سیستم بدون وقفه به ادامه کار خود می‌پردازد. پس از اینکه یک هارددیسک دچار مشکل شد می‌توان یک هارد دیسک جدید روی سرور قرار داد و دیتا روی آن شروع به ریکاور شدن می‌کند.

مزایا و معایب RAID 5 :

1. در RAID 5 تحمل پذیری و ضریب اطمینان در حد یک هارددیسک است. چنانچه هارد دوم دچار مشکل شود ،اطلاعات از بین می‌رود. معماری این RAID به گونه‌ای است که عملیات خواندن و نوشتن بر روی هاردها پخش می‌شود در نتیجه، مجموع کارایی هاردها از کارایی یک هارد به مراتب بیشتر است.
2. RAID 5 رایج ترین نوع RAID است و می‌تواند با RAID 0 ترکیب و یا جایگزین RAID 0 شود. زیرا کارایی آنها در یک سطح است.
3. RAID 5 یکی از امن ترین انواع RAID است.
4. قابلیت اطمینان و افزونگی دارد.
5. سرعت از مهم ترین مزایای RAID 5 است.
6. افزونگی در RAID 5 نسبت به RAID 0 به شکل اقتصادی تری فراهم می‌شود.
7. RIAD 5 نسبت به RAID 1 و RAID 10 فضای ذخیره سازی بیشتری فراهم می‌کند.
8. RAID 5 نسبت به RAID 1 سرعت نوشتن بیشتری دارد.
9. حداقل تعداد هارد درایو لازم در RAID 5 سه است و هیچ  محدودیتی در حداکثر تعداد ندارد.
10. در RAID 5 قابلیت Hot Swapped وجود دارد یعنی در صورت خرابی یک هارد، می‌توان بدون Downtime و وقفه، هارد جدید را جایگزین هارد معیوب کرد.
11. حتی وقتی درایو خراب، در حال ری بیلد شدن است هم به دیتا دسترسی داریم و می‌توانیم آن را بخوانیم.
12. رشد نیاز به ظرفیت ذخیره سازی در آینده تضمین می‌شود. هرگاه هاردی اضافه شود، RAID 5  با Rebuild شدن، ظرفیت را افزایش می‌دهد. اما اگر در این زمان هاردی خراب شود، سیستم به خطر خواهد افتاد.

13. مهم ترین عیب RAID 5 این است که سرعت و کارایی پایینی در Rebuild دارد. وقتی یک هارد از مجموعه هاردها Fail شود زمان زیادی برای بازنشانی و ریکاوری اطلاعات لازم است یعنی در اصطلاح زمان زیادی برای ری بیلد کردن رید لازم است. بسته به سرعت کنترلر و حجم کار، این کار می‌تواند ساعت ها یا روزها طول بکشد. اگر در حین این ریبیلد، دیسک دیگری خراب شود، اطلاعات برای همیشه از بین می‌رود.

به طور کلی Standart SATA Drive برای RAID 5 مناسب نیستند زیرا ادمین می‌تواند از ریبیلد شدن پس از خرابی، جلوگیری کند.

کاربرد RAID 5 :

رید ۵ برای پایگاه‌های داده مانند SQL مناسب است. این RAID برای سیستم‌هایی که عملیات نوشتن زیاد و فشرده بر روی هاردها دارند و در اصطلاح سیستم‌های Write Intensive هستند، اصلا گزینه مناسبی نیست زیرا عملیات تولید بیت افزونه Parity  در زمان نوشتن اطلاعات کمی زمان‌بر است کارایی نوشتن را کم می‌کند.

• RAID 6 :

تکنیک به کار رفته در RAID 6 مشابه RAID 5  است اما پریتی دومی هم روی درایوهای آرایه رید، توزیع می‌شود. پس تعجب نکنید اگر RAID 6را به نام RAID با بیت افزونه دوتایی (Double Parity RAID) ببینید که این نام، برگرفته از ساختار آن است. طبیعی است که کارایی نوشتن در
RAID 6 در مقایسه با RAID 5 کمتر است و البته که هزینه بیشتری هم برای آن باید بپردازیم.

نحوه ذخیره‌سازی اطلاعات در RAID 6 مانند RAID 5  است با این تفاوت که RAID 6  از دو بیت افزونه استفاده می‌کند یعنی Parity را دو بار و با دو شیوه مختلف محاسبه کرده و روی دو هارد دیسک مختلف پراکنده می‌کند. مزیت این پریتی اضافه این است که حتی اگر دو درایو هم همزمان خراب شوند یا دو هارددیسک از بین برود سیستم بدون وقفه می‌تواند به ادامه کار خود بپردازد. در واقع قابلیت تحمل خطای این RAID، عدد ۲ است بدان معنا که اگر دو هارد به طور کامل Fail شوند، باز هم قابلیت بازیابی اطلاعات در آن وجود دارد. در صورتی که ۳ هارددیسک دچار مشکل شود دیتا از دسترس خارج خواهد شد.

در صورت از بین رفتن یک یا دو هارد دیسک یک مقدار افت کارایی خواهیم داشت و به همین دلیل می توان هارد Hot Spare قرار داد تا سریعا جایگزین هارد Fail شده شود. در RAID 6 حداقل ۴ هارد دیسک مورد نیاز است. نیمی از از ظرفیت این ۴ هارد، برای ذخیره داده و نیمی برای Miror کردن داده استفاده می‌شود.

درصد ظرفیت قابل استفاده در RAID 6 با افزودن دیسک به آرایه افزوده می‌شود. مثلا اگر ۸ درایو در RIAD 6 استفاده شود، پریتی تنها ۲۵ درصد ظرفیت دیسک را می‌گیرد. ولی در RAID 10 نیمی از ظرفیت برای حفاظت از داده استفاده می‌شود و کاری با تعداد هاردهای مورد استفاده ندارد.

RAID 6 را در SSD ها هم می‌توان استفاده کرد.

مزایا و معایب RAID 6 :

1. بالاترین سطح تحمل پذیری خطا و Failt Tolerance
2. RAID 6 فضای ذخیره سازی بیشتری نسبت به مثلا RAID 10 فراهم می‌کند.
3. در RAID 6 هر مجموعه پریتی باید به صورت جداگانه محاسبه شود در نتیجه کارایی در نوشتن کم می‌شود.
4. RAID 6 گران تر است زیرا دو دیسک اضافی برای پریتی لازم دارد. اغلب، کمک پردازنده کنترلر رید، محاسبه پریتی را انجام می‌دهد تا سرعت نوشتن بیشتر شود.
5. زمان زیادی برای Rabuild کردن بعد از رخ دادن خرابی هارد لازم است زیرا RAID 6  در نوشتن، کند است. در آرایه‌هایی که اندازه متوسط دارند، این زمان به ۲۴ ساعت هم می‎رسد.
6. RAID 6 به سخت افزارهای خاص نیاز دارد و مهم است که کنترلری که از آن پشتیبانی می‌کند استفاده کنید.

کاربرد RAID 6 :

1. چون RAID 6 خرابی همزمان دو هارد را تحمل می‌کند و دیتا Lose ندارد، در اپلیکیشن‌های Mission Critical (مهم و حساس) کاربرد دارد مانند پزشکی، بانکداری، صنایع دفاعی. در این زمینه از RAID 5 بسیار بهتر است.
2. RAID 6 برای محیط‌هایی است که دوره‌های طولانی نگهداری داده یا Data Retention دارند مانند آرشیو داده، مناسب است.

RAID 6 حداقل ۴ هارد نیاز دارد و تحمل‌پذیری در برابر خطا دو هارددیسک است.

• RAID 10 :

RAID 10 یا RAID 1+0 از ترکیب RAID 1 و RAID 0 به دست آمده است. RAID 10 در مقایسه با RAID 1 کارایی بالاتری دارد اما هزینه بیشتری هم دارد. دیتا در RAID 10 ابتدا Mirror و سپس Stirpe می‌شود.

از معایب ترکیب تکنیک Mirroring و Striping این است که نیمی از ظرفیت هارد درایو ها را به دلیل تامین امنیت داده از دست می‌دهیم.

برای راه‌اندازی این RAID 10 حداقل ۴ هارددیسک نیاز است و به این صورت عمل می‌کند که داده‌ها را بین هاردهای آینه‌ای شده به صورت نواری توزیع می‌کند. مادامی که یک هارددیسک از هر جفت هارد آینه‌ای شده، فعال باشد اطلاعات قابل بازیابی هستند. اما اگر هر دو هارد از یک جفت آینه‌ایFail شوند، اطلاعات به دلیل عدم وجود بیت افزونه (Parity)  دیگر قابل دسترس نخواهد بود.

RAID 10 حداقل ۴ هارددیسک نیاز دارد.

• RAID 01 :

RAID 01 یا RAID 0+1 مشابه RAID 10 از ترکیب RAID 1 و RAID 0 به دست آمده است. تفاوت RAID 10 و RAID 01 در روش سازماندهی دیتا است. دیتا در RAID 10  ابتدا Mirror و سپس Stirpe می‌شود ولی دیتا در RAID 01 ابتدا Stirpe  و سپس Mirror می‌شود.

برای راه‌اندازی  RAID 01 حداقل ۴ هارددیسک نیاز است و به این صورت عمل می‌کند که داده‌ها را بین هاردها به صورت نواری توزیع می‌شود و سپس به صورت آینه‌ای ذخیره می‌شود.

حرف آخر:!

رایج ترین سطوح رید، RAID 0 و RAID 1 و RAID 5 و RAID 6 است.

فضای مفید برای ذخیره دیتا در RAID 1 از RAID 5 و RAID 6 کمتر است. اما سرعت ریکاوری در RAID 5 و RAID 6 از RAID 1 است.